Mühendis Yazar
Pazartesi, Temmuz 26, 2021
makine mühendisliği
,
mühendislik
,
rulman çeşitleri
,
rulman kataloğu
,
rulman nedir
Yorum
RULMAN NEDİR?
Rulmanlar en basit açıklamasıyla verilen gücü sürtünmeye minimum taviz vererek maksimum verimle harekete çevirmek için üretilmiş makine elemanlarıdır. Rulmanlar piyasada yuvarlanmalı yatak olarak da bilinir.
Rulmanın ne olduğunu basit bir örnekle açıklamak gerekirse
bir scooter düşünelim. Scooter’ımızın tekerleği ile tekerlek milini bağlayan
noktada bilyalı rulmanımız bulunmakta.
Bu bilyalı rulman tekerlek milini yataklayarak tekerleğin kendi içinde sürtünmesini
önler. Scooter’ın sürücüsünün tekerleklere verdiği gücü rulmanın kalitesi ve
pürüzsüzlüğüne bağlı olarak maksimum verimle harekete çevirir.
RULMAN HANGİ PARÇALARDAN OLUŞUR?
Temel olarak rulmanlar şu parçalardan oluşur;
- İç bilezik
- Dış bilezik
- Yuvarlanma elemanı
- Kafes
RULMANIN KULLANIM ALANLARI NELERDİR?
Rulmanın kullanım alanları aslına bakarsanız sınırsızdır.
Mekanik hareket olan hemen her makinede rulman çeşitleri kullanılabilir. Örnek
vermek gerekirse tren, bisiklet, kaykay, scooter, beyaz eşya, üretim hatları,
uçaklar, pervaneler, teleskoplar, rüzgar santralleri, asansörler gibi birçok
makinede kullanılabilen makine bir makine elemanıdır.
RULMAN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Rulmanlar genel olarak ihtiyaca göre üretilmiş makine elemanlarıdır. Fakat rulman çeşitlerini temel başlıklar altında toplamamız gerekirse şöyle diyebiliriz.
YUVARLANMA ELEMANLARININ TİPİNE GÖRE RULMANLAR;
- Bilyalı rulmanlar
- Makaralı (Masuralı) rulmanlar
MARUZ KALDIKLARI YÜKLERE GÖRE RULMANLAR;
- Radyal rulmanlar
- Eksenel rulmanlar
Dediğimiz gibi ihtiyaca göre üretilen makine elemanları
olduğu için piyasada rulman çeşitlerinin sayısı 300.000’i bulabilmekte.
İhtiyacınız olan özelliklerde ve ölçülerde rulmanları piyasadaki tedarikçilere
ürettirebilir, veya tedarikçilerin kataloglarından ihtiyacınıza uygun üretilmiş
hazır rulmanlar edinebilirsiniz.
RULMAN ÖMRÜ NASIL HESAPLANIR? RULMANIN ÖMRÜNÜ NELER AZALTIR?
Daha önce metal yorgunluğu ile ilgili yazımızda her
malzemenin belirli bir kullanım ömrünün olduğunu söylemiştik. Rulmanlarında
doğal şartlarda yorulma göstermeden tamamlayabileceği bir yaşam süresi vardır.
Bu ömrü hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır.
Bilyalı rulmanlar için, L=(C/P)^3 , Makaralı rulmanlar için L=(C/P)^(10/3)
L: Milyon
devir cinsinden malzeme ömrü
C: Dinamik yük
sayısı
P: Eşdeğer dinamik yük
Bu verileri tedarikçinin rulman kataloğunda bulabilirsiniz. Bir diğer konumuz olan rulmanın ömrünü neler azaltır konusuna gelecek olursak şöyle sıralayabiliriz.
- Aşırı sıcaklığa maruz kalma
- Hatalı yağlama
- Keçe veya kafeste hasar oluşması
- Yanlış rulman seçimi
- Hatalı montaj
Teknik yazılarımız bilgi sahibi kişiler tarafından yoruma, eleştiriye ve düzeltmeye açıktır.
İletişim: muhendisyazartr@gmail.com
